Glicerol i gliceryna to dwie nazwy tego samego związku chemicznego – propano-1,2,3-triolu o wzorze sumarycznym C₃H₈O₃. „Glicerol” jest terminem używanym w nomenklaturze chemicznej, natomiast „gliceryna” to nazwa potoczna, częściej spotykana w kontekście kosmetycznym, farmaceutycznym i spożywczym. Obie nazwy są stosowane zamiennie i oznaczają identyczną substancję o tych samych właściwościach fizykochemicznych.
Właściwości fizyczne i chemiczne
- Bezbarwna, lepka ciecz o słodkim smaku.
- Gęstość: około 1,26 g/cm³ w temperaturze 20°C.
- Temperatura topnienia: około 18°C.
- Temperatura wrzenia: około 290°C.
- Dobrze rozpuszczalna w wodzie i alkoholach; nierozpuszczalna w tłuszczach.
- Higroskopijna – pochłania wilgoć z otoczenia.
- Nietoksyczna i bezpieczna dla zdrowia.
Pochodzenie i produkcja
Glicerol występuje naturalnie w tłuszczach roślinnych i zwierzęcych. Tradycyjnie pozyskiwano go poprzez zmydlanie tłuszczów, co prowadziło do powstania mydła i glicerolu. Obecnie produkowany jest również syntetycznie z propylenu lub jako produkt uboczny w produkcji biodiesla.
Zastosowania
- Kosmetyka: Glicerol działa nawilżająco, dlatego jest składnikiem kremów, balsamów i mydeł.
- Farmacja: Stosowany jako rozpuszczalnik w syropach, maściach i czopkach.
- Przemysł spożywczy: Używany jako substancja słodząca i utrzymująca wilgoć w produktach.
- Przemysł chemiczny: Wykorzystywany do produkcji żywic, farb i materiałów wybuchowych.
Bezpieczeństwo stosowania
Glicerol jest uznawany za bezpieczny dla zdrowia. W niskich stężeniach działa nawilżająco, natomiast w wyższych może mieć działanie wysuszające. Jest nietoksyczny i nie powoduje podrażnień, co czyni go odpowiednim do stosowania w produktach dla dzieci i osób o wrażliwej skórze.
Podsumowanie
Glicerol i gliceryna to różne nazwy tej samej substancji chemicznej o szerokim zastosowaniu w różnych gałęziach przemysłu. Ich właściwości nawilżające, nietoksyczność i wszechstronność sprawiają, że są cenionym składnikiem wielu produktów codziennego użytku.
